Karakteristike i primjena betonske izolacione oplate

Izolaciona oplata od betona je metoda izgradnje koja koristi lagane i šuplje izolacione elemente koji se međusobno spajaju, a zatim pune betonom. Kada se beton stvrdne, postaje visokootporna konstrukcija, dok oplata ostaje trajno na svom mjestu, služeći kao toplotna izolacija.

Ova tehnologija se pojavila tokom sedamdesetih godina prošlog vijeka, ali se uglavnom zadržala u domenu specijalizovanih rješenja. To se može pripisati konzervativnom pristupu u sektoru građevinarstva, koji se često opire napuštanju tradicionalnih zidova sa vazdušnim šupljinama, kao i propisima koji nisu dovoljno naglašavali značaj adekvatne toplotne izolacije. Izolaciona betonska oplata je tada pretežno bila izbor investitora koji su težili visokokvalitetnoj gradnji sa niskim operativnim troškovima.

Prednosti

Sa porastom zahtjeva za većom energetskom efikasnošću novih objekata, ova vrsta betonske oplate je posljednjih godina sve više u fokusu građevinske industrije, naročito kada je riječ o pasivnim kućama.  Logika koja stoji iza toga je jednostavna - kada izolacioni materijal služi kao oplata za livenje betona, izolacija mora ostati neprekinuta. U suprotnom, sama oplata ne bi mogla da zadrži beton. Dodatna prednost ogleda se u činjenici da se beton stvrdne u direktnom kontaktu s izolacijom, čime se sprječavaju toplotni gubici. Što se tiče dimenzija, debljina zidova sistema iznosi između 120 mm i 300 mm. Standardna debljina zida je oko 150 mm, ali se za visočije objekte preporučuje debljina od 200 mm ili više, zbog dodatnih opterećenja.

Betonske izolacione oplate predstavljaju metodu izgradnje koja se znatno razlikuje od tradicionalne zidane konstrukcije. Upravo iz tog razloga, mnogi smatraju da su za njihovu izgradnju potrebne vještine sličnije tesarstvu nego klasičnom zidanju. Iako trenutno nema mnogo majstora iskusnih u radu sa ovim sistemom oplate, očekuje se da će sve više izvođača usvajati ovu tehniku, s obzirom na veću brzinu izgradnje i visoke performanse, posebno u kontekstu sve strožih standarda energetske efikasnosti. Jedna od glavnih prednosti ovog sistema oplate, u poređenju sa klasičnim zidanjem ili drugim metodama, jeste brzina izgradnje, pod uslovom da sistemom rukuju iskusni izvođači. Objekat relativno niske spratnosti može se izgraditi ritmom od jedne etaže sedmično.

Sirovine

Iako postoji značajan broj pobornika sistema betonske izolacione oplate, neki izražavaju zabrinutost jer se sistem obično sastoji od dva materijala sa relativno visokim uticajem na životnu sredinu, kao što su gotovi betonski miksevi i polistiren. Ova dva materijala nose veliku količinu ugrađenog ugljen-dioksida, i stoga bi se procjena održivosti morala temeljiti na sistemskoj analizi održivosti cjelokupnog rješenja.

U prilog sistemima betonske izolacione oplate ide činjenica da sadrže manje različitih materijala u poređenju s drugačijim sistemima izgradnje, a brojni proizvođači betona već koriste reciklirane komponente, kao što je npr. „zeleni” cement niske emisije dobijen iz otpada čelične industrije. Još jedna velika prednost ogleda se u mogućnosti reciklaže svih materijala uključenih u sistem oplate, što je važan faktor u dobijanju A+ ocjene. 

Kompatibilnost

Sistem betonskih izolacionih oplata funkcioniše sa bilo kojom vrstom temelja, bilo da je riječ o trakastim ili pločastim betonskim temeljima temeljima. Njihova primijena je moguća čak i u podrumima, sve dok je hidroizolacija temeljnih zidova adekvatno riješena. Ovaj sistem betonskih oplata se pokazao i kao pouzdana opcija za hibridne konstrukcije, gdje se koristi na nivou prizemlja ili podruma, dok se gornje etaže izvode u drugačijem konstruktivnom sistemu, poput drvene montaže. Takođe se može koristiti za objekte do 20 spratnih nivoa, iako neki sistemi imaju ograničenja u zavisnosti od različitih faktora.

Otpornost na požar

Beton je jedan od materijala sa najboljim protivpožarnim karakteristikama, pa tako sistem betonskih oplata ima urođenu otpornost zahvaljujući svom betonskom jezgru. Ovi sistemi obično nude otpornost na požar u trajanju od dva do četiri sata, a veća otpornost se postiže proširenjem betonskog jezgra. Proizvođači naglašavaju da se izolacioni materijali korišćeni u sistemima betonskih izolacionih  oplata izrađuju sa dodacima za usporavanje širenja plamena.